COVID-19 համավարակի սկսվելուց ի վեր համաշխարհային հյուրընկալության ոլորտը արագորեն հարմարվել է նոր շուկայական իրողություններին՝ կենտրոնանալով սանիտարական չափանիշների, թվային փոխակերպման և ճկուն կառավարման կառուցվածքների վրա: Հայաստանի համար, որտեղ զբոսաշրջությունը դարձել է ռազմավարական տնտեսական ոլորտ, հյուրանոցների կառավարման պրակտիկայի արդիականացումը կարևոր նշանակություն ունի: Երկիրն ունի հարուստ մշակութային ժառանգություն, զարգացող ենթակառուցվածքներ և աճող միջազգային ճանաչում, սակայն տարածաշրջանային մակարդակում լիարժեք մրցունակ լինելու համար անհրաժեշտ է լուծել կառավարման կարողությունների, սպասարկման որակի և բիզնես մոդելների հարցերը։Համավարակի հետ կապված սահմանափակումների վերացումը թույլ է տվել Հայաստանի զբոսաշրջությանը արագ վերականգնվել: Հայաստանի զբոսաշրջության կոմիտեի տվյալներով՝ 2023 թվականին երկիր է այցելել ավելի քան 2 միլիոն զբոսաշրջիկ, ինչը 35%-ով ավելի է, քան 2022 թվականին՝ շնորհիվ բարելավված օդային կապի, տարածաշրջանային կայունության և գովազդային արշավների: Մշակութային, գաստրոնոմիկ և էկոտուրիզմի նկատմամբ աճող հետաքրքրությունը, ինչպես նաև սփյուռքի ակտիվությունը նպաստել են որակյալ կացարանների պահանջարկի աճին, հատկապես Երևանում, Դիլիջանում, Շիրակում և Տաթևում։
Մարտահրավերներ աճի ֆոնին
Դրական դինամիկայի պայմաններում մարտահրավերները առկա են: Հայաստանի շատ հյուրանոցներ փոքր ընտանեկան բիզնեսներ են, որոնք չունեն մասնագիտական կառավարում և միասնական սպասարկման չափանիշներ: Ներդրումները աճում են, բայց կառավարման պրակտիկայի համապատասխանեցումը միջազգային չափանիշներին մնում է անհրաժեշտ՝ երկարաժամկետ մրցունակությունն ապահովելու համար։
Մարդկային կապիտալի դերը
Հյուրանոցների արդյունավետության հիմնական գործոններից մեկը մասնագիտական անձնակազմի առկայությունն է: Հայաստանում աճում է միջազգային կրթություն կամ գործնական փորձ ունեցող մենեջերների և մասնագետների պահանջարկը: Չնայած հայկական համալսարաններն առաջարկում են հյուրընկալության ոլորտում ծրագրեր, դրանք հաճախ բացակայում են առաջատար եվրոպական մոդելներին բնորոշ գործնական բաղադրիչից, մասնավորապես՝ շվեյցարական երկակի համակարգից, որը համատեղում է տեսական ուսուցումը արդյունաբերական պրակտիկայի հետ:Շվեյցարական կրթական մոդելի ադապտացումը կարող է բարելավել կառավարման կարողությունները և գործառնական որակը: Միջազգային հյուրընկալության դպրոցների հետ գործընկերային հարաբերությունների հաստատումը կամ հյուրանոցներում գործնական կողմնորոշված ծրագրերի իրականացումը կարող է օգնել լրացնել հմտությունների բացը: Բացի այդ, այնպիսի որակներ, ինչպիսիք են հուզական ինտելեկտը, սպասարկման կողմնորոշումը և մշակութային հարմարվողականությունը, ավելի ու ավելի են համարվում կարևորագույն փափուկ հմտություններ:
Հեղինակ՝ Աղվան Ավագյան
