Աստղագետները հայտարարել են SDSS J0715−7334 աստղի հայտնաբերման մասին, որը, հնարավոր է, մինչ օրս հայտնի ամենամաքուր աստղն է։ Այս մասին ասվում է arXiv նախնական տպագրության սերվերում տեղադրված ուսումնասիրության մեջ։
SDSS J0715−7334-ը գտնվում է Ծիր Կաթին գալակտիկայում։ Հետազոտողների կարծիքով, այն կարող է ձևավորվել այսպես կոչված «III բնակչության» աստղի կողմից հարստացված նյութից՝ տիեզերքի առաջին աստղերից, որոնք երբեք ուղղակիորեն չեն դիտարկվել։
Աստղաֆիզիկական մոդելների համաձայն, III բնակչության աստղերը հայտնվել են Մեծ պայթյունից կարճ ժամանակ անց և բաղկացած են եղել բացառապես նախնադարյան ջրածնից և հելիումից։ Դրանք չափազանց զանգվածեղ, տաք և կարճատև էին։ Քանի որ դրանք չէին պարունակում ծանր տարրեր (հելիումից ծանր), դրանք հաճախ անվանում են մետաղազուրկ։
Ենթադրվում է, որ այս բոլոր աստղերը վաղուց ավարտել են իրենց կյանքի ցիկլը, բայց դրանց քիմիական «մատնահետքը» կարող է պահպանվել աստղերի հաջորդ սերնդի մեջ։
J0715−7334 աստղի քիմիական կազմի վերլուծության ընթացքում գիտնականները հայտնաբերեցին ռեկորդային ցածր մետաղականություն՝ 7.8 × 10⁻⁷-ից պակաս: Այս արժեքը գրեթե կեսն է նախորդ ռեկորդակիր J1029+1729 աստղի ածխածնի պարունակությունից: Գիտնականները շեշտեցին, որ J0715−7334-ում ածխածնի պարունակությունը նույնպես չափազանց ցածր է, ի տարբերություն այլ նմանատիպ մարմինների։
«J0715−7334-ը բոլոր հայտնի աստղերից ամենամաքուրն է. այն գրեթե չի պարունակում ծանր տարրեր: Այն, ամենայն հավանականությամբ, ձևավորվել է միայն մեկ առաջին սերնդի աստղի՝ 30 արեգակնային զանգված ունեցող զանգվածային գերնոր աստղի նյութով հարստացված գազից», - նշվում է հոդվածում։
Նաև ընդգծվում է, որ աստղի ուղեծիրը գտնվում է Ծիր Կաթինի հեռավոր հալոյում (ենթահամակարգում), ինչը բացառում է դրա աղտոտման հնարավորությունը հետագա դարաշրջաններում: Սա թույլ է տալիս մեզ այն համարել պոտենցիալ «նախնադարյան» աստղ, շատ մոտ առաջին սերնդի աստղերին։
Թեև III պոպուլյացիայի աստղերի անմիջական դիտարկումներ դեռևս չեն իրականացվել, J0715−7334-ի նման հայտնագործությունները օգնում են գիտնականներին ավելի լավ հասկանալ, թե ինչպիսին կարող էին լինել Տիեզերքի առաջին աստղերը: Դրանց ուսումնասիրությունը կարևոր է նաև գալակտիկաների քիմիական էվոլյուցիայի վաղ փուլերը հասկանալու համար:
Թարգմանությունը՝ Euromedia24.com-ի